Kurkuma - indyjskie złoto
Coraz więcej o niej słychać, czasem traktowana jest jako egzotyczne i cudowne panaceum na wszelkie dolegliwości. Ile w tym wszystkim prawdy i “z czym to się je?” Postaram się przybliżyć tę ciekawą roślinę i przyprawę.
Czym jest kurkuma?
Coraz częściej doceniana przyprawa o tej nazwie pozyskiwana jest z dwóch gatunków roślin: ostryżu długiego (Curcuma longa L.) oraz ostryżu jawajskiego (Curcuma xantorrhiza Roxb.). Obydwa gatunki należą do rodziny imbirowatych (Zingiberaceae) i są bliskimi krewniakami imbiru właśnie. Naturalnie rośliny te występują w Indiach, lecz uprawiane są w wielu krajach o tropikalnym klimacie. Jako przyprawę stosuje się kłącze tych bylin, które po wysuszeniu mieli się na proszek.
“Legendarne” właściwości kurkumy
O jej szczególnym działaniu i licznych korzyściach płynących z jej stosowania wiedzieli już mieszkańcy Indii przed 4 tysiącami lat. Coraz więcej z nich stopniowo znajduje potwierdzenie w badaniach naukowych, ponieważ kurkuma:
- jest silnym antyoksydantem - pomaga w usuwaniu wolnych rodników i łagodzi stres oksydacyjny, a dzięki temu ma działanie przeciwnowotworowe,
- reguluje procesy enzymatyczne i metabolizm w komórkach,
- zmniejsza namnażanie komórek nowotworowych i ogranicza ich ukrwienie poprzez hamowanie tworzenia się nowych naczyń krwionośnych w patologicznych zmianach,
- ma korzystny wpływ na układ nerwowy, spowalnia zmiany neurodegeneracyjne np. w chorobie Alzheimera czy Parkinsona. Pozytywnie wpływa również na osoby zmagające się z depresją,
- wspiera kondycję układu pokarmowego, reguluje jego pracę, działa przeciwzapalnie, zapobiega owrzodzeniom, normalizuje skurcze jelit,
- korzystnie działa na drogi żółciowe, pomaga pozbyć się złogów,
- chroni przed szkodliwym działaniem promieniowania UVB, zapobiega i łagodzi przebieg łuszczycy i trądziku, przyspiesza gojenie się ran,
- wspomaga walkę ze zbyt wysokim poziomem cholesterolu,
- łagodzi stany zapalne czy objawy przeziębienia i grypy, poprawia odporność,
- hamuje rozwój wielu bakterii oraz grzybów, np. gronkowca złocistego, pałeczek salmonelli czy prątków gruźlicy.
Tajemnica kurkumy
Co sprawia, że kurkuma wykazuje tak wszechstronne działanie? To grupa związków zwanych kurkuminoidami, a wśród nich prym wiedzie kurkumina. Poza nimi w kurkumie znajdziemy olejek eteryczny, kwas ferulowy, polifenole, witaminy (B6, C, E, K, kwas foliowy), sole mineralne, sporo błonnika (aż 53%) oraz kwasy tłuszczowe.
Pomimo że kurkumina wykazuje dużą aktywność biologiczną i przenika z jelit do krwi nawet w 65%, jednocześnie jej biodostępność jest raczej niska. Aby w jak największym stopniu skorzystać z dobrodziejstwa oferowanego przez kurkumę, warto pamiętać, że kurkumina rozpuszcza się w tłuszczach. Dodatkowo jej przyswajalność wzrasta znacząco gdy towarzyszy jej piperydyna. Związek ten jest obecny w ziarenkach pieprzu czarnego, a już niewielka jego ilość wystarcza aby kurkumina stała się 20 razy bardziej dostępna dla naszego organizmu! Zatem jeśli kurkuma, to najlepiej w towarzystwie zdrowych tłuszczy i pieprzu ;)
Czy kurkuma jest dla każdego?
Przyprawa ta uważana jest za stosunkowo bezpieczną. Zauważono jednak, że przy dłuższym jej stosowaniu rozrzedza krew. Określono również dawkę uznawaną za bezpieczną w ilości 8 g na dobę.
Jak stosować kurkumę?
Jako że roślina pochodzi z Indii, to właśnie tam jest najpopularniejsza. Stanowi podstawowy składnik mieszanki przyprawowej “curry”.Samodzielnie może być dodawana zarówno do potraw w stylu orientalnym, ale też do marynat czy barwienia np. ryżu. Ze względu na swój intensywny żółty kolor jest także naturalnym dodatkiem do żywności oznaczonym symbolem E100.
Coraz popularniejsze jest przygotowywanie napojów czy smothie z dodatkiem kurkumy i wydaje się że przyprawa ta zyskuje coraz większą popularność.
E. C.
Źródła:
https://dietetycy.org.pl/kurkuma/
https://rozanski.li/247/kurkuma-ostryz-curcuma/
https://www.ekologia.pl/styl-zycia/kuchnia/kurkuma-przyprawa-wlasciwosci-dzialanie-i-zastosowanie-kurkumy,19898.html
https://qchenne-inspiracje.pl/kurkumina-potencjal-terapeutyczny-swietle-badan-klinicznych/
